نقش ایّام

زبان فارسی یکی از پیشینه‌دارترین زبانهای اقوام جهان است و صرف نظر از تحولاتی که طی اعصار مختلف به خود دیده، تا قرنها زبان میانجی بخش وسیعی از قارۀ پهناور آسیا بوده است. بی‌تردید این زبان، پس از زبان عربی، دومین زبان فرهنگی جهان اسلام است و باز هم بعد از زبان عربی، به اندازۀ زبان فارسی کتاب و اثر آفریده نگردیده است. ابن بطوطه سیاح معروف سدۀ هشتم هجری قمری، در یکی از مسافرتهای خود به دربار چین از نفوذ زبان فارسی در این سرزمین صاحب تمدن چنین می‌گوید: «امیر بزرگ «قرطی» که امیرالامرای چین است، ما را در خانۀ خود مهمان کرد و دعوتی ترتیب داد که آن را «طوی» می‌نامند و بزرگان شهر در آن حضور داشتند... سه روز در ضیافت او بسر بردیم. هنگام خداحافظی پسر خود را به اتفاق ما به خلیج فرستاد... پسر امیر در کشتی دیگری نشست. مطربان و موسیقی‌دانان نیز با او بودند و به چینی و عربی و فارسی آواز می‌خواندند. امیرزاده آوازهای فارسی را خیلی دوست می‌داشت و آنان شعری به فارسی می‌خواندند، چند بار به فرمان امیرزاده آن شعر را تکرار کردند، چنان که من از دهانشان فرا گرفتم و آن آهنگ عجیبی داشت و چنین بود: تا دل به محنت دادیم در بحر فکر افتادیم