میرزا, حبیب, اصفهانی,
وی با نام های میرزا, حبیب, دستان بنی , میرزا, حبیب, بنی و به علت اقامت طولانی در ترکیه , نزد مردم ترکیه به حبیب, افندی و میرزا, حبیب افندی مشهور بود .
تاریخ تولد : بین 1250 و 1251 هجری قمری
محل تولد : روستای بن از توابع اصفهان
آثار, میرزا حبیب دستان بنی
الف ـ تالیفات:
دستور سخن
دبستان سخن (خلاصه دستور سخن)
عجایب و غرایب ملل
تذکره خط و خطاطان به ترکی.
خط و خطاطان به فارسی.
دیوان شعر
مجموعه ایرنامه
بوستان قرآن
ب ـ ترجمه:
ترجمه حاجی بابا اصفهانی, (اثر جیمز موریه/در قالب قصه و داستان)
ترجمه ژیل بلاس مولیر.
ترجمه نمایشنامه مردم گریز.
حاشیه نویسی و تشریح مفتاح الفلاح.
دیوان البسه (نظام الدین محمود قاری یزدی)
دیوان اطغمه و اشربه
زندگی نامه :
“میرزا حبیب دستان بنی” معروف به “میرزا حبیب اصفهانی,” در سال ۱۲۵۰ ه.ق در خانواده ای روستایی در قریه بِن از توابع استان چهارمحال و بختیاری به دنیا آمد. دوران طفولیت در نزد پدر به کسب علم و معرفت پرداخت و تحصیلات مقدماتى را در زادگاهش به پایان برد. پدر ایشان مفاتیح‌نویس بوده است و خود ایشان نیز مفتاح الفلاح را حاشیه‌نویسی می‌کند و شرح و بسط می‌دهد. بعد از افاضه از پدر در سن ۱۰ سالگی عازم اصفهان شده و در مدرسه جده به تحصیل علوم عربی و تکمیل قواعد ادبی پرداخت. در ۱۲ سالگی حافظ کل قرآن شد و فن عروض و قافیه را به خوبی فراگرفته و در شاعری و سخنوری سرآمد اقران گردید. در ۲۵ سالگی به تهران عزیمت و در مدرسه دارالفنون به تحصیل علوم جدید پرداخت. سپس به بغداد رفت و مدت چهار سال به تحصیل ادبیات و فقه واصول پرداخت.
میراز حبیب اصفهانى پس از بازگشت به تهران با روشنفکران و بویژه با میرزا ملکم خان ناظم الدوله حشر و نشر داشته و قدر مسلّم آنکه وی در سلک دگراندیشان زمان خود بود و حکومت وقت در جریان دیدگاه‌هاى انتقادى آنان قرار داشت و فعالیت‌های‌شان را زیرنظر گرفته بود.
بهرحال میرزا حبیب با آن علم و درایت، نه‌تنها مورد توجه قرار نگرفت، مورد بی‌مهری سپهسالار (محمدخان صدر اعظم ناصرالدین شاه) قرار می‌گیرد که کتابچهاى (هجویه‌ای غرا باعنوان “ایر نامه”) در مذمت و بر ضد چنین فرد بی‌لیاقت، جاهل، عامى و ضددانش می‌سراید، وى را در آن سخت هجو کرده و از او به صراحت انتقاد می‌کند که به اتهام نوشتن این کتابچه تحت تعقیب قرار گرفت و در ۱۲۸۳ ق از ایران نفى بلد گردیده و وارد ترکیته (خاک عثمانى) شده و خوشبختانه مورد توجه اداره معارف ترکیه قرار می‌گیرد و چند سالی در آنجا مشغول به کار شده و کتاب‌های خود را تالیف و چاپ می‌کند.
اما در آنجا نیز حسودان بی‌کار نمی‌نشینند و شروع به توطئه می‌کنند و باعث آزار و اذیت ایشان می‌شوند.
میرزا حبیب بازمانده عمر خود را (حدود ۳۰ سال) در استانبول گذرانید و از راه خدمت در وزارت معارف عثمانى، تدریس در معلمخانه ایرانیان و مراکز دیگر گذران کرد.
میرزا حبیب در استانبول دوبار ازدواج کرد و یکى از همسرانش چرکس بود. از این دو زن صاحب سه پسر به نام‌هاى کمال، جمال و جلال شد. به یکى از پسران وى اشاره مىکنند که نه‌تنها آثار, پدر را نمىشناخته، بلکه زبان فارسى هم نمىدانسته است.
زندگى میرزا حبیب در استانبول با فراز و فرود همراه بوده و حتى یک بار نیز وى مغضوب مقامات عثمانى قرار گرفته و مدتى کار خود را از دست داده است.
برخى اشارات هم از این حکایت مىکند که در اواخر عمر و با مقامات سیاسى سفارت ایران در باب عالى نشست و برخاست داشته و روزنامه اختر که میرزا حبیب هم با آن همکارى داشته، ظاهراً وسیله مناسبى براى جلب و جذب مخالفان سیاسى ایران در عثمانى بوده است.
عثمانى در آن زمان نهضت تنظیمات را از سر گذرانده بود و شهر استانبول از فعالترین شهرهاى اسلامى قرن نوزدهم در اخذ تمدّن اروپایى و نهادهاى مدنى و از مهم‌ترین مراکز تجمع ایرانیان دگراندیش، ناراضى و مخالف دولت و محل انتشار جراید مختلف بود. جرگهاى از ایرانیان روشنفکر هم در استانبول تشکیل شده بود و میرزا حبیب به آن محفل، و نیز به محافل تجدّد خواهان رفت و آمد داشت و از طریق آنها با فرهنگ و تمدن غربى آشنا مىشد.
میرزا حبیب هم سن و سال طالبوف و حاج زینالعابدین مراغهاى و دوست و همکار شیخ احمد روحى و میرزا آقاخان کرمانى بود، که همگى از پیشروان تجددّخواهى بودند. ظاهراً میرزا آقاخان کرمانى مدت دو سال در منزل میرزا حبیب ساکن بوده و نوشتههاى او را به اصطلاح امروزى ویرایش مىکرده است.
پیوندهاى نزدیک میان این سه تن و آثار,ى که از آنان به جامانده است، گرایش‌هاى تجدّدخواهانه و اقبال آنان را به انواع دیگرى از فعالیت‌هاى ادبى و پژوهشى، که به اهمّ آنها در میان آثار, میرزا حبیب اشاره مىشود، آشکارا نشان مىدهد.
تأثیر تجددّگرایانه و چشمگیر میرزا حبیب در تحوّل نثر جدید فارسى بویژه با این سه اثر نمایان است: “حاجى باباى اصفهانى”، “ژیل بلاس” و “مردم گریز” (گزارش مردم گریز؛ ترجمه منظوم نوشته مولیر). ترجمه هر سه اثر به گونههاى مختلف دیدگاه انتقادى از وضع اجتماعی‌ـسیاسى موجود را در میان خوانندگان دامن مىزد و طبعاً حکومت مستبدانه حاکم بر ایران عصر قاجار و نیز حکومت خودکامه عثمانى، که در آن زمان تحرکّات اجتماعى ناشى از جنبش “ترک‌هاى جوان” را زیر قید حکومتى قرار داده بود، نمىتوانستند با ترویج این نوع از ادبیات با دیدگاه‌هاى انتقادى آن موافق باشند.
انتساب میرزا حبیب به جنبش “ترک‌هاى جوان” مىتوانست پیامدهاى پیشبینى نشدهاى براى وى داشته باشد و به همین علت نام وى بر ترجمهها ذکر نشده است.
میرزا حبیب در آستانه شصت سالگى به بیمارى سختى دچار شد و براى معالجه با آب‌هاى معدنى به بورسه رفت، اما مداوا نشد و در همان‌جا و در نهایت تنهایی و غربت در در سال ۱۳۱۱ ه.ق، جان به جان آفرین تسلیم کرد و مدفون شد. البته تاریخ وفات وى را متفاوت (۱۳۱۱ ، ۱۸۹۳ و ۱۳۱۲ ق ) ذکر کردهاند.
میرزا حبیب را می‌توان اولین مولف دستور زبان فارسی ، قلمداد کرد کتاب دستور سخن وی در سال ۱۲۸۹ هحری قمری در استانبول به چاپ رسید که پس از چندی به صورت کامل‌تر و خلاصه به نام “دبستان پارسی” انتشار یافت.
میرزا حبیب به زبان‌های عربی، ترکی، انگلیسی و فرانسه مسلط بود دیوان اشعار وی بالغ‌بر ۴۰ هزار بیت شعر است.
در گذشته نیز کسانی به امر تالیف دستور زبان فارسی همت گمارده‌اند اما شیوه‌ای که میرزا حبیب در دستور خود به کار گرفته تازگی دارد و عنوان اولین دستورزبان‌نویس را یافته به اختصار چنین است. اول این که او نخستین بار قواعد فارسی را از عربی جدا ساخته و از دائره ترجمه و تقلید عرب پا بیرون نهاده و بالجمله برای زبان فارسی مستقلا تا آنجا که می توانسته اصول و قواعدی مرتب نموده است.
او برای اولین بار پاره‌ای از شیوه‌های دستور نویسی اروپایی را در کتاب‌های دستور خود وارد کرده است. مثلاً برای اولین بارکلمات فارسی را به ده گونه تقسیم می‌کند.
میرزا حبیب کاینات و فرع فعل را به تقسیمات فرنگی افزوده و در عوض حرف تعریف را که در فارسی نبوده از آن کاسته است و بدین ترتیب شماره اجزاء کلام را که در زبان فرانسه معمولاً ۹ است، به ۱۰ افزایش داده. او متعلقات فعل را هم به جای قید به کار برده است.
برخی ابتکارات میرزا حبیب دستان در دستور سخن چنین است
چهار قسم نشانه برای اسم مصدر، ذووجهین، اصطلاح ماضی مطلق، ماضی بعید و تصریف آنها، افعال معاون، فعل مثبت ومنفی و تصریف آنها ، فروع فعل امر، حروف یازده گانه پیش از علامت مصدر، اسم جمع، اقسام اضافه و…
لازم به ذکر است؛ میرزا حبیب دستان بنی (میرزا حبیب اصفهانى) تا سال‌هاى اخیر در ایران و بطور کلّى چندان شناخته شده نبود و ارزش‌هاى ادبى و تحقیقى کار او از جنبههاى مختلف تقریباً بکلّى مغفول مانده بود. پژوهش‌هاى محمدعلى جمالزاده و مجتبى مینوى به این کشف انجامید که حاجى باباى اصفهانى و ژیل بلاس، دو شاهکار ترجمه در زبان فارسى و از نمونههاى درخشان تحوّل در نثر فارسى معاصر، نمىتوانسته به قلم کسى جز میرزاحبیب باشد.
پژوهش در تاریخ دستور زبان فارسى و اشارات جلال الدینهمایى در مقاله «دستور زبان فارسى» در مقدمه لغتنامه دهخدا (ص ۱۴۷ ـ ۱۱۰) به پیشاهنگى میرزا حبیب در دستورنویسى گواهى داد. انتشار چند مقاله از ایرج افشار درباره او، اشارات پژوهشگران دیگر در خصوص پیشگامى او در هنرهاى نمایشى و نیز زمینههاى دیگر، مثلاً فرهنگ عامه، و سرانجام برگزارى مراسمى در بزرگداشت وى (پایان مقاله) اندک اندک به شناخت بهتر جایگاه او در ادب معاصر فارسى کمک کرده است، هرچند که تا دیوان اشعار او و سایر نوشتههاى چاپ نشدهاش انتشار نیابد و پژوهش‌هاى متعدد، جنبههاى ناشناخته زندگى و ارزش‌هاى چندگانه آثار, او را عیان نسازد، نمى‌توان درباره وى با قطعیّت علمى سخن گفت.
کنگره بزرگداشت “میرزا حبیب دستان بنى” (میرزا حبیب اصفهانى) مرداد ماه ۱۳۷۹ در شهرکرد برگزار شد و تندیسى هم از او در میدان آزادى شهر بن قرار دادهاند.
نوشته بیوگرافی, و آثار, میرزا حبیب اصفهانی, اولین بار در 98ia | نودهشتیا | دانلود رمان | دانلود رمان عاشقانه. پدیدار شد.